ارزیابی ناباروری

بررسی ناباروری شامل معاینات و آزمایشاتی است که علت عدم باروری در زوجین را بررسی می‌کند تا روش درمانی موثر و مناسب انتخاب شود. گاهی علتی برای ناباروری پیدا نمی‌شود که برای این دسته از ناباروری‌ها نیز بررسی‌ها الزام است و بارداری خودبخود یا بعد از درمان در موارد زیادی اتفاق خواهد افتاد.

بررسی ناباروری در موارد زیر شروع می‌شود:
۱. عدم وقوع بارداری علیرغم یک سال ارتباط جنسی منظم و عدم استفاده از روش‌های پیشگیری.
۲. عدم وقوع بارداری علیرغم حداقل ۶ ماه ارتباط جنسی منظم و عدم استفاده از روش‌های پیشگیری در خانم‌های بالای ۳۵ سال.
۳. سیکل‌های قاعدگی نامنظم.
۴. زوجین بیماری یا ناهنجاری شناخته شده مرتبط با ناباروری دارند.

برای ارزیابی ناباروری بایستی به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید و در ناباروی‌های با علت مردانه ارزیابی توسط متخصصین اورولوژی انجام می‌شود.

علل ناباروری
شایع‌ترین علت ناباروری در خانم‌ها، عدم تخمک گذاری منظم بوده و در آقایان مشکلات بیضه یا لوله‌های انتقال دهنده اسپرم که منجر به تغییر در کیفیت و کمیت اسپرم‌ها می‌شود از علل مهم است. ناباروری ممکن است به علت اختلالات هورمونی (مشکلات غده تیرویید یا هیپوفیز) یا انسداد لوله‌های رحمی در اثر بیماری‌هایی مثل اندومتریوز و بیماری‌های عفونی منتقله از راه جنسی اتفاق بیفتد. با افزایش سن شانس باروری کم می‌شود. مصرف الکل و سیگار، ورزش و فعالیت بدنی شدید، لاغری یا چاقی هم از عوامل موثر بر باروری هستند.

روش‌های تشخیصی
• وقتی برای ارزیابی ناباروری مراجعه می‌کنید، شرح حال و معاینه دقیق اهمیت زیادی دارد. سابقه مصرف داروها، سابقه جراحی، سابقه ابتلا به عفونت‌های منتقله از راه جنسی، ترشح واژینال، درد لگنی، بارداری‌های قبلی، مصرف سیگار یا الکل، شغل، روش‌های پیشگیری از بارداری که استفاده کرده‌اید و نظم و دفعات ارتباط جنسی موارد مهمی هستند که بایستی به دقت به آنها جواب دهید.
• در معاینه لگنی ظاهر دهانه رحم و اندازه رحم و تخمدان‌ها بررسی می‌شود.
• آزمایشات تیرویید، پرولاکتین و رزرو تخمدانی از موارد پایه‌ای و مهم برای بررسی علت ناباروری هستند زیرا تغییر این هورمون‌ها روی باروری تاثیر می‌گذارد.
• آزمایش ادرار و کیت‌های LH در صورت مثبت شدن نشان دهنده آزاد شدن تخمک در طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت آتی بوده و بهترین زمان ارتباط جنسی برای وقوع بارداری را نشان می‌دهد.
• سونوگرافی برای بررسی رحم و تخمدان‌ها، ضخامت اندومتر و اندازه فولیکول‌های تخمدانی ارزشمند است.
• هیستروسالپنگوگرافی یک روش تصویربرداری بر پایه اشعه ایکس است که داخل حفره رحم و باز یا بسته بودن لوله‌های رحمی را نشان می‌دهد.
• هیستروسکوپی و لاپاروسکوپی جزو روش‌های کم تهاجمی هستند که در برخی افراد برای ارزیابی دقیق لگن، حفره داخل رحم و ظاهر تخمدان‌ها و لوله‌ها ممکن است ضروری باشد.
• در آقایان اولین روش تشخیصی معمولا آنالیز اسپرم‌ها است که تعداد، شکل و تحرک اسپرم‌ها را به خوبی نشان می‌دهد.

سونوگرافی بیضه‌ها برای بررسی مشکلات لوله‌های انتقال دهنده اسپرم مورد استفاده قرار می‌گیرد.