غربالگری سرطان دهانه رحم

سرویکس (Cervix) یا دهانه رحم، ورودی رحم است که بالای واژن قرار دارد و غربالگری سرطان دهانه رحم برای شناسایی زودرس تغییرات سلولی که با گذشت زمان تبدیل به سرطان می‌شود حائز اهمیت است.
غربالگری شامل دو روش بررسی سلول‌ها با آزمایش پاپ اسمیر و بررسی ویروسی به نام ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) می‌باشد
سرطان زمانی اتفاق می‌افتد که ظاهر سلول‌های دهانه رحم غیرعادی شده، به صورت غیر قابل کنترل رشد کرده و به بافت‌های اطراف خود دست اندازی می‌کنند.

علت سرطان دهانه رحم
اکثر موارد سرطان سرویکس بعلت آلودگی با HPV ایجاد می‌شود. این ویروس می‌تواند باعث ایجاد سرطان در قسمت‌های دیگر بدن مثل واژن، مقعد، دهان، گلو و ژنیتال خارجی مردان و زنان شود.
انواعی از ویروس که باعث ایجاد سرطان می‌شوند به عنوان نوع پرخطر شناخته می‌شوند. این ویروس که در طی رابطه جنسی از فرد مبتلا به فرد دیگر انتقال می‌یابد بسیار شایع است و اکثر افرادی که از نظر جنسی فعال هستند یک بار در طول عمر خود دچار این عفونت می‌شوند.
عفونت با این ویروس معمولا بدون علامت است و اکثرا خود به خود از بین می‌رود و یا باعث تغییرات خفیفی در سلول‌های دهانه رحم می‌شود که بعد از پاک شدن ویروس از بدن این تغییرات هم بر می‌گردد و طبیعی می‌شود. عفونت با انواع پرخطر ویروس ممکن است از بین نرود و باعث تغییرات شدید سلول‌های دهانه رحم و پیشرفت به سمت سرطان شود.

اهمیت غربالگری سرطان دهانه رحم
معمولا ۳ تا ۷ سال طول می‌کشد تا تغییرات سلولی ناشی از ویروس تبدیل به سرطان شود. غربالگری می‌تواند این تغییرات را زودتر شناسایی کند و منجر به شروع سریع تر درمان شود.

نحوه انجام غربالگری
غربالگری که با استفاده از آزمایش پاپ اسمیر و یا آزمایش شناسایی ویروس HPV است، روش سریع و راحتی بوده و نمونه گیری از سلول‌های دهانه رحم انجام می‌شود.

غربالگری تا چه زمانی ادامه یابد؟
مدت زمان انجام غربالگری و فواصل تست‌ها به سن و وضعیت عمومی سلامت شما بستگی دارد.

توصیه‌های عمومی
۱- در خانم‌های ۲۱ تا ۲۹ ساله هر ۳ سال پاپ اسمیر انجام شود.
۲- درخانم‌های ۳۰ تا ۶۵ ساله هر ۵ سال تست پاپ اسمیر و ویروس هر دو با هم و یا هر ۳ سال پاپ اسمیر به تنهایی انجام شود.

اگر در طی این مدت سرطان دهانه رحم و یا تغییرات شدید سلولی در آزمایشات غربالگری یافت نشود، بعد از ۶۵ سالگی می‌توان غربالگری را متوقف کرد.
توجه داشته باشید که حتی بعد از برداشتن رحم هم نیاز به غربالگری دارید، یعنی اگر جراحی به علت سرطان دهانه رحم بوده و یا در غربالگری‌های قبل از جراحی تغییرات شدید داشته اید، تا ۲۰ سال بعد از جراحی باید غربالگری را ادامه دهید. ضمنا واکسیناسیون ویروس پاپیلوما شما را از انجام غربالگری بی نیاز نکرده و باید بر اساس گروه سنی خود برنامه غربالگری را ادامه دهید.

واکسیناسیون علیه ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV

آیا غربالگری غیر طبیعی به معنای ابتلا به سرطان است؟
تست غربالگری غیر طبیعی به معنی این نیست که شما حتما سرطان دارید. همانطور که قبلا گفتیم اکثر این تغییرات سلولی به ویژه اگر خفیف باشد، مخصوصا در خانم‌های جوان و سالم خود به خود با حذف ویروس از بدن، طبیعی می‌شود و تغییرات شدید هم حتی اگر برطرف نشود چند سال طول می‌کشد تا به سرطان تبدیل شود.
در برخی موارد نیاز به تکرار تست بوده و یا از روش‌هایی مثل کولپوسکوپی و نمونه برداری از دهانه رحم برای تایید استفاده می‌شود. کولپوسکوپی روشی است که بوسیله آن با بزرگنمایی، نمای دهانه رحم و واژن بررسی می‌شود و در جاهایی که مشکوک به تغییرات سلولی است نمونه برداری انجام می‌شود.

اگر با این روش‌ها هم وجود ضایعات شدید تایید شود نیاز است برای درمان، سلول‌های قسمت گرفتار برداشته شده و مجددا تست‌های غربالگری دوره ای از سر گرفته شود.

برای اینکه نتیجه غربالگری دقیق باشد از ۲ روز قبل از انجام آزمایش از دوش واژینال، شوینده‌ها و داروهای واژینال و نزدیکی اجتناب کنید. همچنین دز طی خونریزی ماهیانه پاپ اسمیر انجام ندهید.