وجود بافت داخلی رحم (اندومتر) در محلی بجز رحم، اندومتریوز نام دارد. در ۱ خانم از هر ۱۰ خانم در سنین باروری این بیماری وجود دارد و بیشتر در سن ۳۰ تا ۴۰ سالگی تشخیص داده می‌شود. شایع‌ترین محل‌هایی که این بافت غیر طبیعی یافت می‌شود (یا اصطلاحا کاشته شده است) عبارتند از داخل حفره شکم، تخمدان‌ها، لوله‌های رحمی، روی مثانه و روده‌ها و فضای پشت رحم. به علت اینکه اندومتریوز شبیه بافت رحم است، در سیکل‌های قاعدگی رفتار آن را تقلید می‌کند، به این صورت که ملتهب شده، بزرگتر شده و خونریزی می‌کند. علت عوارض اندومتریوز هم همین روند التهابی و خونریزی‌های دوره‌ای است که ارگان‌های اطراف بافت اندومتریوز را تحت تاثیر قرار داده، باعث می‌شود به مرور زمان چسبندگی ایجاد شود و ارگان‌های مختلف به هم چسبیده و به ویژه قبل و حین خونریزی قاعدگی درد ایجاد می‌شود. ۴۰ درصد خانم‌هایی که اندومتریوز دارند نابارور هستند. التهاب ناشی از اندومتریوز باعث اختلال در حرکت تخمک و اسپرم داخل لوله های رحمی می‌شود و در موارد شدید به علت چسبندگی و انسداد لوله‌ها باعث ناباروری می‌شود.
علائم خیلی از خانم‌ها علامتی ندارند. شایع‌ترین علامت درد مزمن و عمقی مدت لگن به ویژه قبل و حین قاعدگی و همچنین حین مقاربت است. تشدید خونریزی‌های قاعدگی از علائم دیگر است. در صورت درگیری سطح روده‌ها یا مثانه، حرکت روده‌ها و دفع ادرار دردناک خواهد بود.
تشخیص تشخیص قطعی اندومتریوز با انجام لاپاروسکوپی است.
اندومتریوز (Endometriosis)درمان درمان بستگی به شدت بیماری، وسعت بیماری و وضعیت باروری دارد. درمان دارویی و یا جراحی برای این بیماری وجود دارد. داروهایی مثل مسکن باعث کاهش درد می‌شود. داروهای هورمونی مثل قرص‌های ترکیبی جلوگیری از بارداری و قرص‌های پروژسترونی همگی سرعت رشد اندومتریوز را کند کرده و جلوی ایجاد چسبندگی جدید را می‌گیرد ولی باعث از بین رفتن بافت‌های غیر طبیعی موجود نمی‌شود. در طی جراحی، بافت‌های اندومتریوز برداشته می‌شود و درد تسکین پیدا کرده و وضعیت باروری بهبود می‌یابد. احتمال عود درد در دو سال اول بعد از جراحی وجود دارد که ممکن است به دلیل وجود اندومتریوزهای کوچکی باشد که حین جراحی قابل مشاهده نبوده و یا به علت شدت چسبندگی قابل برداشت نبوده‌اند. هر چه بیماری شدیدتر باشد احتمال عود درد بیشتر است. مصرف داروهای هورمونی بعد از جراحی، دوران بدون درد را طولانی تر می‌کند. در موارد شدیدی که به این درمان‌ها جواب نداده و فرد تمایل به فرزندآوری ندارد، برداشتن رحم و تخمدان‌ها آخرین گزینه درمانی می‌باشد.
تغذیه تاثیر تغذیه روی پیشرفت یا ایجاد این بیماری قطعی نیست. به طور کلی مصرف رژیم غذایی سرشار از لبنیات، میوه و سبزیجات، امگا ۳ و تامین ویتامین D و کلسیم و محدودیت مصرف گوشت قرمز و مشروبات الکلی توصیه می‌شود.
