تغییر شکل اعضای بدن زنان باردار

بدن زنان در دوران بارداری دچار تغییرات زیادی می‌شود. این تغییرات ممکن است در ظاهر باشند و دیده شوند و یا ممکن است داخل بدن صورت گیرد که طبیعتا قابل دیدن نیست. از جمله تغییرات بدن در دوران بارداری می‌توان به بزرگ شدن رحم و سینه‌ها، گشاد شدن مدخل واژن، ورم یا اِدم، ملاسما و رشد زیاد بدن اشاره کرد.

تغییرات هورمونی
اولین اتفاقی که در زمان بارداری رخ می‌دهد تغییرات هورمونی و افزایش میزان استروژن و پروژسترون در بدن است. افزایش میزان استروژن باعث تشکیل رگ‌های خونی در رحم و جفت و در نتیجه انتقال مواد غذایی از طریق جفت به جنین و رشد آن می‌شود. در سه ماهه اول افزایش این هورمون ممکن است باعث حالت تهوع شود اما در سه ماهه دوم باعث رشد مجاری شیری و افزایش حجم سینه‌ها می‌شود. بالا بودن میزان پروژسترون در دوران بارداری باعث شل شدن مفاصل، رباط‌ها و افزایش سایز ساختارهای داخلی همچون میزنای و بزرگ شدن رحم می‌شود. با بزرگ شدن رحم، شکم نیز محدب و برآمده می‌شود و با بزرگ شدن شکم گودی کمر افزایش پیدا می‌کند. با ادامه بارداری، همراه با افزایش وزن، به دلیل کند شدن گردش خون در اندام‌های تحتانی و افزایش حجم مایعات در بدن، صورت و اندام‌های تحتانی زنان باردار دچار ورم می‌شود.

تغییرات حسی
خانم‌ها در دوران بارداری ممکن است دچار تغییراتی در حس بینایی، بویایی و چشایی شوند. برای مثال ممکن است دچار نزدیک بینی و یا تاری دید شوند، نسبت به بوها حساس شوند و یا طعم خاصی را ترجیح دهند یا طعمی مانند فلز احساس کنند.

سینه
هورمون‌های بارداری باعث تیره شدن هاله اطراف نوک سینه می‌شوند و همانطور که ذکر شد، با افزایش سن بارداری، مجاری شیری رشد می‌کنند و باعث بزرگ شدن سینه‌ها می‌شوند. در این وضعیت ممکن است سینه‌ها حساس و دردناک، رگ‌ها تیره‌تر و نوک سینه برجسته‌تر شود. همچنین رشد سریع سینه‌ها ممکن است باعث بروز ترک‌های پوستی روی سینه‌ها شود.

دهانه رحم
با ادامه بارداری، دهانه رحم دچار تغییراتی می‌شود تا خود را برای فرایند زایمان آماده کند. معمولا با آغاز بارداری بافت دهانه رحم سخت و ضخیم می‌شود و در هفته‌های پایانی بارداری، به دلیل رشد نوزاد، کمی منبسط و نازک شده و قبل از زایمان بسیار نازک، منبسط و نرم می‌شود تا نوزاد بتواند به راحتی از آن عبور کند.

تغییرات مو، پوست و ناخن
برخی از زنان ممکن است در دوران بارداری دچار ریزش مو شوند و برخی دیگر دچار موهای زائد و افزایش رشد مو شوند، که معمولا بعد از زایمان به تدریج رفع می‌شود. یکی از شایع‌ترین تغییرات پوست در دوران بارداری، ترک‌های پوستی است که ممکن است دائمی باشند. ماسک حاملگی یا ملاسما یکی از تغییرات پوستی دیگر در زنان باردار است که باعث تیره شدن هاله سینه، ناحیه تناسلی، خط زیر ناف و بروز لک‌های تیره روی صورت می‌شود؛ که این مورد هم معمولا بعد از حاملگی برطرف می‌شود. در این دوران، رشد ناخن‌ها در برخی از زنان افزایش پیدا می‌کند اما در مقابل، برخی از زنان هم از نازک، شکننده و شیارشیار شدن ناخن‌هایشان ناراحت می‌شوند. علاوه بر این، برخی از زنان در دوران بارداری ممکن است دچار پاپول و کهیرهای خارش دار شوند که بعد از زایمان از بین می‌رود.

تغییرات سیستم گردش خون
تغییرات گردش خون در زنان باردار و افزایش عروق خونی باعث افزایش فشار به قلب و ریه‌ها می‌شود. در دوران بارداری به زنان توصیه می‌شود که بعد از هفته ۲۴ به پشت نخوابند، زیرا در این حالت، رحم به بزرگ سیاهرگ زیرین فشار وارد کرده و باعث مختل کردن خونرسانی و کاهش شدید فشار خون می‌شود.

تغییرات تنفسی و متابولیکی
در این دوران نیاز بدن به اکسیژن به دلیل افزایش تقاضا و بزرگ شدن رگ‌ها افزایش پیدا می‌کند، در نتیجه سرعت تنفس بیشتر می‌شود. از سوی دیگر، بزرگ شدن رحم باعث محدود شدن فضای دیافراگم و بروز تنگی نفس و یا کمبود هوا در زنان باردار می‌شود. همچنین، سرعت متابولیسم بدن در هفته پانزدهم بارداری افزایش پیدا می‌کند که ممکن است احتمال افت قند خون را افزایش دهد.

تغییر دمای بدن
در دوران بارداری دمای بدن کمی افزایش پیدا می‌کند و باعث نیاز بیشتر به آب می‌شود. به همین دلیل توصیه می‌شود که زنان بارداری لباس‌های گشاد و رنگ روشن بپوشند و از وسایل خنک کننده استفاده کنند، زیرا بروز گرمازدگی و کم آبی در دوران بارداری خطرناک است.